Callbacks

Do tej pory w przykładach przekazywaliśmy do funkcji typy proste. Oczywiście, funkcja w JavaScript przyjmie wszystko, mogą być to obiekty, listy, a także inne funkcje. Funkcje w JavaScript są obiektami, dlatego możemy je także przekazywać jako parametry.

Funkcja przesyłana do innej funkcji nazywana jest callback function i może być wywołana wewnątrz tej funkcji:

setTimeout(function() {
  console.log('Hello from callback function');
}, 1000);

Funkcja callback jest wykonywana zazwyczaj po zakończeniu działania funkcji, do której została przesłana. Stąd też nazwa call back. Jej zadaniem jest dokończenie wykonywanego zadania.

W przykładzie widzicie funkcję setTimeout, która przyjmuje dwa parametry. Pierwszym parametrem jest funkcja, drugim czas, po jakim zostanie wykonana ta funkcja.

Mamy tu idealny przykład funkcji callback, gdy zakończy się działanie funkcji setTimeout, funkcja callback
zostanie wywołana.

Funkcja setTimeout jest także funkcją asynchroniczną. To właśnie podczas pracy z asynchronicznością, będziecie używać najwięcej funkcji typu callback. W takich przypadkach zadaniem funkcji callback będzie wykonanie kodu po zakończeniu zadania asynchronicznego i dlatego tutaj znalazły tak duże
zastosowanie. Do asynchroniczności powrócimy jednak w innym dziale.

W pierwszym przykładzie przekazaliśmy funkcję w postaci anonimowej. Możemy jednak przekazywać funkcje w różnej postaci:

setTimeout(() => {
  console.log('Hello from callback arrow function');
}, 1000);

W tym przypadku zdefiniowaliśmy funkcję jako arrow function. Bardzo często funkcje callback używane są właśnie w ten sposób jako arrow function.

const callback = () => console.log('Hello from expression arrow function');
setTimeout(callback, 1000);

Możemy również zdefiniować arrow function jako wyrażenie funkcyjne i przekazać taką zmienną do innej funkcji. Zwróćcie uwagę, że przekazana zmienna nie jest wywołana, nie ma na końcu nawiasów okrągłych. Przekazujemy tylko samą postać funkcji, bez wywołania.

const callback2 = function() {
  console.log('Hello from expression function');
};
setTimeout(callback2, 1000);

Oczywiście możemy także tworzyć wyrażenia w postaci tradycyjnej i przekazać samą nazwę zmiennej.

Czasami ma to znaczenie czy przekazujemy zwykłą anonimową funkcję, czy arrow function. Chodzi tutaj głównie o kontekst this . W tym momencie nie będziemy tego omawiać, dla obiektowości i this będzie poświęcony oddzielny dział.

Inne przykłady

Programując w JavaScript, funkcje callback będą dla was codziennością. Zobaczmy kilka dodatkowych przykładów ich użycia:

const list = [1, 2, 3].map((e) => e * 2);
console.log(list);

Przykład pierwszy to lista, na której wywołana jest metoda map. Metoda ta przyjmuje jako parametr funkcję callback. Przekazuję więc funkcję, która jako parametr otrzymuje element z listy i mnoży go przez 2. Niemalże każda metoda wywoływana na listach obsługuje funkcje callback.

button.addEventListener('click', function() {
  console.log('clicked!');
});

Kolejnym przykładem może być przycisk, na który nakładamy listener z funkcją callback. Gdy przycisk zostanie kliknięty, zostanie wywołana funkcja przekazana jako drugi parametr. W ten sposób reagujemy na wszelkie eventy, jakie są wytwarzane przez kliknięcie przycisk, przekazując funkcje callback.

const handleResponse = (data) => console.log(data);

function handleError(error) {
  console.log('Some error: ', error);
}

fetch('https://restcountries.eu/rest/v2/alpha/co').then(handleResponse).catch(handleError);

Kolejny przykład to wywołanie funkcji fetch do wykonania zapytania HTTP. Tutaj mamy stworzone dwie funkcje, które przekażemy jako funkcje callback.

Zauważcie, że funkcje callback mogą także przyjmować parametry. Pierwsza funkcja ma zadeklarowany parametr data. Ta funkcja będzie więc wywoływana z parametrem.

Druga funkcja ma zadeklarowany parametr error i ewentualny otrzymany error wypisuje do konsoli.

Oczywiście nazwy parametrów są dowolne i to my ustalamy jak będą się one nazywać w funkcjach callback.

Gdy przekazujemy funkcje do metody then oraz catch przekazujemy je jako nazwy. Nie wywołujemy funkcji ani nie przekazujemy tam żadnych parametrów.

Definiowane przez nas funkcje callback muszą być także zadeklarowane zgodnie z tym, jak będą wywoływane przez funkcje, do których je przekazujemy. Musimy zatem sprawdzać dokumentację i wiedzieć, że do przekazanych funkcji callback będą przekazywane dane. Wtedy oczywiście musimy zadeklarować
odpowiednią funkcję, która przyjmie określoną ilość parametrów. W innym wypadku nasza aplikacja może nie działać prawidłowo.

Dlatego musimy korzystać z dokumentacji i dokładnie wiedzieć jak pracować z kodem, który wykorzystuje funkcje callback. W zdecydowanej większości przypadków pracując z JavaScript, my będziemy tylko tworzyć funkcje callback i przesyłać je do gotowego kodu, który je wykorzysta. Będzie to albo jakaś
biblioteka, albo natywne rozwiązania JavaScript. Dlatego wcześniej musimy wiedzieć, jakie callback funkcje przygotować.

Z funkcjami callback będziemy mieli do czynienia jeszcze wiele razy w trakcie kursu i zdążymy się z nimi oswoić.

Przykład

Na koniec pokażę Wam jeszcze przykład użycia funkcji callback we własnym kodzie:

function calculator(a, b, callback) {
  const result = callback(a, b);
  console.log(result);
}

Mamy funkcję calculator, która przyjmuje dwa parametry w postaci liczby oraz funkcję callback. Zadaniem funkcji calculator jest wykonanie funkcji callback odebranie wyniku i wyświetlenie go. Ta funkcja odpowiedzialna jest więc za egzekucję przekazanej jej funkcji i prezentację wyniku.

Logika poszczególnych działań matematycznych będzie reprezentowana w oddzielnych pojedynczych funkcjach:

const add = (a, b) => a + b;

const sub = (a, b) => a - b;

Zdefiniowałem dwie dodatkowe funkcje, które zajmują się tylko jednym zadaniem. Wykonaniem odpowiedniego działania matematycznego.

Wywołanie kalkulatora jest bardzo proste:

calculator(1, 3, add);
calculator(1, 3, sub);

Do funkcji calculator przekazujemy dwie liczby oraz odpowiednią funkcję w zależności od tego, jakie zadanie chcemy wykonać. Mamy więc tutaj fajne rozdzielenie na funkcję calculator, która zajmuje się zrealizowaniem logiki i wyświetleniem danych, oraz na pojedyncze funkcje odpowiedzialne za jedno
konkretne działanie.

Taki kod jest łatwy w modyfikowaniu, rozszerzaniu i łatwy w testowaniu.

Co warto zapamiętać

  • funkcja callback to funkcja przekazana do innej funkcji

  • funkcja callback często wywoływana jest, gdy inna funkcja zakończy działanie

  • funkcje callback prawie zawsze używane są w zadaniach asynchronicznych

  • funkcje callback używane są też przy metodach Array, eventach API DOM

  • funkcje callback również przyjmują parametry

  • sprawdźmy dokładnie dokumentację i przygotujmy odpowiednią funkcję callback

    Główny spis treści.