Operatory logiczne

Zadaniem operatorów logicznych jest sprawdzenie wartości typu boolean i odpowiednio zwrócenie wartości typu boolean. Jednak gdy do operatorów logicznych wstawimy inne wartości niż boolean zwrócona jest jedna z tych wartości. Być może brzmi to teraz trochę dziwnie, ale zaraz zobaczymy wszystko w działaniu.

Operator logiczny ! oraz !!

Na początek omówimy operator logicznej negacji. Reprezentowany jest przez znak wykrzyknika !. Wiemy już, że możemy go użyć do konwersji na typ boolean:

console.log(!true); // false
console.log(!false); // true
console.log(!null); // true
console.log(!1); // false
console.log(!'test'); // false

Za jego pomocą, jawnie konwertujemy do wartości boolean, ale odwracamy wynik. Dlatego wszystko co jest true staje się false, a wszystko, co false, staje się true. Taka negacja może się przydać przy takiej konstrukcji:

const a = null;
if (!a) {
  console.log('Falsy value'); // Falsy value
}

Gdy do bloku if wstawimy logiczną negację, możemy to przeczytać jako: Wykonaj kod, gdy zmienna a nie jest true. Wiemy, że null w tym miejscu konwertuje się do false, więc odwrócimy wartość do true i wykonamy blog if.

W dłuższej wersji i bardziej czytelnej zapisalibyśmy to tak:

if (Boolean(a) === false) {
  console.log('Falsy value'); // Falsy value
}

Wykonalibyśmy jawną konwersję to typu boolan i sprawdzili, czy ma wartość false.

Możemy także zanegować całe wyrażenie:

if (!(Boolean(a) === true)) {
  console.log('Falsy value'); // Is null
}

W ten sposób sprawdzamy, czy konwersja zmiennej do boolean daje nam wartość true. I negujemy całe wyrażenie. Znowu możemy to tłumaczyć. Wykonaj blok if jeśli warunek nie jest true.

Możemy więc za pomocą operatora negacji, negować wyrażenia.

Wiemy też, że używając podwójnego znaku możemy przekonwertować wartość do typu boolean bez odwracania wartości, należy użyć podwójnego operatora negacji:

console.log(!!true); // true
console.log(!!false); // false
console.log(!!null); // false
console.log(!![]); // true
console.log(!!'test'); // true

Znamy już to działanie z konwersji do typu boolean.

Operatory logiczne && oraz ||

W JavaScript jak w wielu językach programowania mamy jeszcze operatory logiczne AND reprezentowane przez dwa znaki ampersand && oraz operator OR reprezentowane przez dwa znaki pionowej kreski ||.

Operatory te w JavaScript pracują w dwóch wariantach. Jeżeli podstawimy do operatorów wartości typu boolean, zwrócą nam również wartość boolean. Jednak gdy podstawimy do nich inną wartość niż boolean, zwrócą jedną z tych dwóch wartości. Najlepiej oczywiście zobaczyć to na przykładach.

Operator logiczny AND

Na początek sprawdźmy typowe działanie operatora AND, takie, jakie jest znane z innych języków programowania:

console.log(100 > 5 && 1 < 10); // true
console.log(100 > 5 && 1 > 10); // false
console.log(100 < 5 && 10 > 1); // false

W tych przypadkach, po każdej stronie operatora logicznego AND stoją porównania. Jak wiemy porównania zwracają jakaś wartość boolean. Operator AND też zwróci wartość boolean.

W tym przypadku operator AND działa jak w wielu innych językach programowania:

console.log(true && true); // true
console.log(false && true); // false
console.log(true && false); // false
console.log(false && false); // false

Jeżeli wszystkie wartości są true, zawsze otrzymamy true. Jeżeli jakakolwiek jest false, zawsze otrzymamy false. Oczywiście można użyć wielu operatorów AND w porównaniu.

Dodatkowo w JavaScript możecie się spotkać z innym zastosowaniem operatora AND. Gdy operator ten, będzie zwracał jedną z wartości użytą przy porównaniu, rozpatrzmy takie dwa przypadki:

console.log('boo' && 'foo'); // 'foo'
console.log(0 && true); // 0

W pierwszym przypadku otrzymujemy wartość foo. Ponieważ pierwsza wartość po konwersji do boolean zwraca true. Więc za każdym razem, gdy na pierwszym miejscu stoi wartość prawdziwa, to zwracana jest wartość druga.

W drugim przypadku zwrócona jest wartość 0, ponieważ jest to wartość fałszywa. Jeżeli więc pierwsza wartość dała wartość false jest ona zwracana jako wynik.

W skrócie:

Zwróć pierwszą wartość, gdy jest fałszywa, w innym wypadku zwróć drugą wartość.

Zauważ, że nie są zwracane wartości true lub false. No chyba, że stoją one po którejś stronie znaku. Zawsze zwracana jest jedna z wartości podstawionej do operatora AND.

Polecam przejrzeć więcej przypadków, ponieważ nie jest to na początku takie intuicyjne:

console.log(false && 'Two'); // false
console.log('One' && false); // false
console.log(-1 && 0); // 0
console.log(null && 'Two'); // null
console.log('Two' && null); // null

Tam gdzie pierwsza wartość po konwersji mogła dać wartość false , zwracana jest pierwsza wartość. Gdy pierwsza wartość po konwersji daje true zwracana jest druga wartość. Tak działa operator AND, pełni dwie funkcje. Zwraca wartości boolean gdy operuje na takich wartościach. Lub zwraca konkretne wartości, gdy operuje na innych wartościach niż boolean.

Operator logiczny OR

Operator OR podobnie jak operator AND również ma podwójne działanie, przyjrzyjmy się jego standardowemu działaniu.

Gdy operatora użyjemy razem z wartościami boolean, również zwróci nam wartość boolean:

console.log(100 > 5 || 1 < 10); // true
console.log(100 > 5 || 1 > 10); // true
console.log(100 < 5 || 10 > 1); // true
console.log(1 > 100 || 0 > 1); // false

W tym kodzie widzimy, że operator zawsze zwraca true gdy przynajmniej jedna wartość jest true. Gdy obie wartości są false dopiero wtedy zwraca wartość false. W naszym kodzie jest to ostatni przypadek, gdzie oba warunki są nieprawidłowe.

Zobaczmy bardziej przejrzysty kod, do którego wstawiamy już wartości typu boolean:

console.log(true || true); // true
console.log(false || true); // true
console.log(true || false); // true
console.log(false || false); // false

Jak widzimy, to działanie jest identyczne, jak w wielu innych językach programowania. Wystarczy jedna wartość true, aby otrzymać true. Jeżeli obie wartości są false to otrzymamy wtedy false.

Zobaczmy jednak jak działa operator logiczny OR, gdy pracujemy na innych wartościach niż boolean:

console.log('boo' || 'foo'); // 'boo'
console.log(0 || true); // true

Gdy pierwsza wartość będzie wartością prawdziwą, zwrócona zostanie ta pierwsza wartość. Gdy natomiast pierwsza wartość jest fałszywa, zwracana jest druga wartość.

Jeszcze krócej:

Zwróć pierwszą wartość, gdy jest prawdziwa, w innym wypadku zwróć drugą.

Pamiętajcie, że tak jak przy operatorze AND otrzymujemy jedną z dwóch wartości podstawioną do równania. Nie otrzymujemy typu boolean jako wynik, chyba że taka wartość boolean także została użyta przy porównaniu.

Porównamy to wszystko na większej ilości przykładów:

console.log(false || 'Two'); // 'Two'
console.log('One' || false); // 'One'
console.log(-1 || 0); // -1
console.log(null || 'Two'); // 'Two'
console.log('Two' || null); // 'Two'

Tam, gdzie pierwsza wartość była prawdziwa, tam została zwrócona pierwsza wartość, jeżeli nie, to zwrócona została wartość druga.

Co warto zapamiętać

  • operator logicznej negacji konwertuje wartości na typ boolean ale odwracając wartość

  • podwójnie użyty operator logicznej negacji konwertuje wartości na typ bo olean tak samo jak funkcja Boolean()

  • gdy operator AND pracuje na wartościach boolean sam jako wynik zwraca typ boolean

  • gdy operatora AND pracuje na innych wartościach niż boolean zwraca jedną z tych wartości:

    Zwróć pierwszą wartość, gdy jest fałszywa, w innym wypadku zwróć drugą wartość.

  • gdy operator OR pracuje na wartościach boolean sam jako wynik zwraca typ boolean

  • gdy operatora OR pracuje na innych wartościach niż boolean zwraca jedną z tych wartości:

    Zwróć pierwszą wartość gdy, jest prawdziwa, w innym wypadku zwróć drugą.

    Główny spis treści.